Charles Sanders Peirce

| birth_place = Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ. | death_date = | death_place = Milford, Pennsylvania, Hoa Kỳ. | institutions = Đại học Johns Hopkins | alma_mater = Đại học Harvard | known_for = | region = Triết học phương Tây | era = Triết học thế kỷ 19 | school_tradition = Chủ nghĩa thực dụng
Chủ nghĩa pragmaticist | main_interests = | triết học | đo lường học | hóa học | tâm lý học thực nghiệm | kinh tế học | ngôn ngữ học | lịch sử khoa học | logic triết học | siêu hình học | tri thức luận}} | influences = | influenced = | notable_students = ", ''Writings of Charles S. Peirce'', 4:xxxviii, find "Eighty-nine". | Benjamin Ives Gilman | Joseph Jastrow | Christine Ladd | Allan Marquand | Josiah Royce | Thorstein Veblen}} }} | notable_ideas = | signature = Signature of Charles Sanders Peirce (1839–1914).png }}

Charles Sanders Peirce (; sinh ngày 10 tháng 9 năm 1839 – mất ngày 19 tháng 4 năm 1914) là một nhà triết học, nhà toán học, nhà logic học người Mỹ, thường được coi là "cha đẻ của chủ nghĩa thực dụng".

Peirce vốn theo học chuyên ngành hóa và gắn bó với công tác khoa học suốt 30 năm. Trong thời gian đó, Peirce đã có những đóng góp lớn lao cho ngành lôgic học, lĩnh vực mà đối với ông, bao gồm phần lớn các vấn đề nghiên cứu ngày nay được quy cho hai ngành nhận thức luận và triết học khoa học. Ông coi lôgic học như là chi nhánh chính thức của lý thuyết ký hiệu học do ông một phần sáng lập, chủ đề mà về sau sẽ mở ra cuộc tranh luận gay gắt giữa phái thực chứng luận lôgic và phái ủng hộ triết học ngôn ngữ thống trị trong cộng đồng triết học phương Tây thế kỷ 20. Ngoài ra, ông còn có công đề xướng khái niệm suy luận hồi nghiệm (''abductive reasoning''), cũng như là người đầu tiên xây dựng công thức chặt chẽ cho quy nạp toán học và suy diễn logic. Sớm từ khoảng năm 1886, ông đã phát hiện rằng mạch điện chuyển có khả năng thực hiện các phép toán logic, song phải nhiều thập kỷ sau ý tưởng này mới được áp dụng vào thực tiễn để sản xuất máy tính kỹ thuật số.

Năm 1934, triết gia Paul Weiss khen ngợi Peirce là "[người] sáng tạo và đa tài nhất trong số các triết gia Mỹ và là nhà lôgic học vĩ đại nhất của nước Mỹ". Được cung cấp bởi Wikipedia