Martin Heidegger

Martin Heidegger;}} (Meßkirch, Alemania, 1889ko irailaren 26a - Friburgo, Alemania, 1976ko maiatzaren 26a) filosofoa izan zen. Aditu askok XX. mendeko pentsalari eta filosofo garrantzitsuentzat jotzen dute. Bere lanak, batez ere, fenomenologian eta Europako filosofia garaikidean eragina izan bazuen ere, hortik harago ere izan du eragina arkitekturan, literatur kritikan, teologian eta zientzia kognitiboetan, besteak beste. Fenomenologiarekin, hermeneutikarekin eta existentzialismoarekin ere lotu izan da. Haren libururik ospetsuena, ''Sein und Zeit'' (1927) (''Izatea eta denbora''), XX. mendeko filosofiako lanik garrantzizkoenetakotzat jotzen da

Hasieran, Edmund Husserl-en ikaslea izan zen; bere maisuaren proiektu fenomenologikoan murgilduta egon zen, eta bere interesa berehala zentratu zen ''izate''aren zentzuari buruzko galderan. Galdera horrek gidatuko zuen bere pentsamenduaren zati handi bat, eta 1927an argitaratutako ''Izatea eta denbora'' (Sein und Zeit) obrarekin hartu zuen nazioartean ospe handia, «erantzun» bat emateko saiakera dela-eta, baita, berariaz, filosofikoak diren arloetatik harago ere.

1930eko hamarkadan gertatu zen bere filosofiaren ''giroa'' deitu izan dena (alemanez, ''Die Kehre''), ''Humanismoari buruzko gutuna'' eta ''Metafisikarako sarrera'' obrekin. Horrela, bere pentsamendurako bide berri bat prestatu nahi izan zuen, metafisikatik urrun egongo zena. Hans-Georg Gadamer-en arabera, termino horrek, azkenean, batu ditu Heideggerrek garatutako filosofiaren aurkako proposizio guztiak.

Heideggerrek filosofia frantsesean izan duen eragina bereziki nabarmena izan da. Hori, batez ere, honako filosofo hauetan ikus daiteke: Jean-Paul Sartre, Jean Beaufret, Emmanuel Levinas, Jacques Derrida, Maurice Merleau-Ponty eta Michel Foucault.​

Era berean, Heideggerren pertsonalitateak eta obrak eztabaida gehien sortu duten filosofoetako bat da 1933-1934 aldian izan zuen jarreragatik. 1933 eta 1945 artean Adolf Hitler boterera iritsi ondoren, Friburgoko Unibertsitateko errektore izan zen bitartean mugimendu iraultzaile kontserbadorearen intelektual nagusietako bat izateaz gain Alderdi Naziko kide eta jarraitzailea izan baitzen. Eztabaida dago bere filosofia nazismoarekin bat ote datorren azaltzerakoan. Wikipediatik informazioa lortu